Hindistan’ın Kerala bölgesinde, 2022 yılı Mayıs ayında 5 yaş altında görülen ve hızla artan viral bir hastalık tespit edilmiştir.
Vücuttaki kızarıklıklar ve ateş yüksekliği ile seyreden hastalığa, her nedense grip virüsü (influenza) etken olmamasına rağmen ateş yüksekliği, kas ağrısı ve benzer gribal semptomların olması nedeniyle domates gribi veya domates ateşi gibi Tıp literatüründe olmayan bir isimlendirme yapılmıştır.
Domates Gribi Nedir? Tedavisi var Mı? Nasıl Önlenebilir?
Hastalık ilk nerede görüldü?
Hindistan’ın Kerala bölgesinde, 2022 yılı Mayıs ayında 5 yaş altında görülen ve hızla artan viral bir hastalık tespit edilmiştir. Vücuttaki kızarıklıklar ve ateş yüksekliği ile seyreden hastalığa, her nedense grip virüsü (influenza) etken olmamasına rağmen ateş yüksekliği, kas ağrısı ve benzer gribal semptomların olması nedeniyle domates gribi veya domates ateşi gibi Tıp literatüründe olmayan bir isimlendirme yapılmıştır. Tıp camiasının en önemli dergilerinden biri olan Lancet’te konu ile ilgili bir kısa yazı yazılması nedeniyle de konu ilgi çekmiştir.
Domates Gribi Nedir?
Domates gribi veya domates ateşi, genellikle beş (5) yaşın altındaki çocuklarda görülen ateş, eklem ağrısı ve kırmızı, domates benzeri döküntülerle karakterizedir. Buna diyare, dehidratasyon, bulantı ve kusma ve yorgunluk gibi viral ateşlerin diğer semptomları eşlik eder.
Yakın zamanda Lancet Solunum Tıbbı dergisinde bir yazışma yayınlandıktan sonra Kerala'dan aralıklı olarak bildirilen duruma dikkat çekildi. Araştırmacılar, bunun bir grup enterovirüsün (bağırsak yoluyla bulaşan virüsler) neden olduğu el-ayak-ağız hastalığının (HFMD) farklı bir klinik sunumu olduğuna inanıyorlar.
Bunun Kerala'da yaygın olarak görülen dang humması ve chikungunya'nın bir sonraki etkisi olduğu düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar artık bunun Coxsackievirus A-6 ve A-16 gibi enterovirüslerin neden olduğu HFMD olduğuna inanıyor.
“Domates gribi, viral bir enfeksiyondan ziyade çocuklarda chikungunya veya dang hummasının bir sonucu olabilir. Aynı zamanda, çoğunlukla 1-5 yaş arası çocukları ve bağışıklığı baskılanmış yetişkinleri hedef alan yaygın bir bulaşıcı hastalık olan viral el, ayak ve ağız hastalığının yeni bir çeşidi olabilir," diyor Lancet'teki son yazışmalar.
Karaciğer ve Biliyer Bilimler Enstitüsü'nde viroloji profesörü olan Dr Ekta GUPTA, “HFMD yeni bir enfeksiyon değil, ders kitaplarımızda okuduk. Ülke genelinde zaman zaman bildiriliyor ama çok yaygın değil.”
Domates gribi enfeksiyonu neden şimdi yayılıyor?
Dr GUPTA, "Belki de bu yıl daha fazla vaka bildirildiği için enfeksiyona daha fazla dikkat ediliyor - bunun nedeni ya gerçekten daha fazla vaka olması ya da Covid-19 sonrası viral enfeksiyonlar ve testler konusunda daha uyanık olmamız olabilir."
Hastalığın kendi kendini sınırladığı için doktorların genellikle bunu test etmediğini açıkladı. "Çocuklarda çok fazla viral enfeksiyon var, ancak her birini test edemiyoruz - ve buna gerek yok -. Bununla birlikte, ülke genelinde kurulan viroloji laboratuvarları ile son beş yılda viral enfeksiyonlara yönelik testler arttığından, şimdi giderek daha fazla viral enfeksiyon görüyoruz. Ve pandemi bu tür gözetimi daha da zorladı.” dedi Dr GUPTA.
Dr GUPTA, bu tür bir gözetimin toplumda dolaşımdaki virüslere dikkat etmek için önemli bir araç olmasına rağmen, bireyler için gerekli olmadığını söyledi. "Örneğin, HFMD, semptomlar, özellikle kırmızı döküntüler gözlemlenerek kolayca teşhis edilebilir."
Enfeksiyonla çalışmakta olan Gelişmiş Viroloji Enstitüsü bilimcisi Dr Asawathyraj, enfeksiyonun şu anda artmasının bir başka açıklamasının da okulların yeniden açılması olduğunu söyledi.
Hangi patojen şimdi buna neden oluyor? Ve klinik sunum nasıl farklıdır?
Virüsü Kerala'dan karakterize eden ve enfeksiyon üzerinde çalışan Dr Asawathyraj'a göre, mevcut HFMD vakalarına esas olarak Coxsackievirus A-6 ve A-16 neden oluyor. Ona göre, hastalığa da neden olan başka bir patojen - Enterovirus71 - şu anda çok yaygın değil.
Bu iyidir çünkü patojenin ölümcül ensefalit (beyin iltihabı) dahil olmak üzere ciddi nörolojik semptomlara yol açtığı biliniyordu.
“Neredeyse tüm vakalarda, örneğin %99,9 vakada, hastalık kendi kendini sınırlar. Ancak az sayıda vakada CNS (merkezi sinir sistemi) komplikasyonlarına yol açabilir.” dedi Dr Asawathyraj.
Bu seferki hastalığın bazı atipik sunumları olduğunu da sözlerine ekledi. Kırmızı "domates" döküntüleri geleneksel olarak ağız (dil, diş etleri ve yanağın içi), avuç içi ve ayak tabanlarıyla sınırlıydı. Bununla birlikte, şimdi doktorlar kalçalarda kızarıklıklar ve tırnakların dökülmesini de bildiriyorlar.
Döküntülerin, artan küresel yayılmadan sonra devletlerin alarma geçtiği maymun çiçeği ile karıştırılıp karıştırılamayacağı sorulduğunda, Dr Asawathyraj , döküntülerin sadece görsel inceleme ile ayırt edilebileceğini söyledi. "Maymun çiçeği döküntüleri daha köklüdür ve dağılım da farklıdır" dedi.
Domates gribinin tedavisi var mı?
Hastalığın spesifik bir tedavisi veya aşısı bulunmamaktadır. Enfeksiyonu olanlar, ateş için parasetamol reçetesi gibi semptomatik olarak tedavi edilir.
Domates gribi nasıl önlenebilir?
Çoğunlukla çocuklarda olduğu gibi, Merkezin yayınlanan eyaletlere yönelik tavsiyesi, bu yaş gruplarındaki önlemlere odaklanıyor.
Tavsiyeye göre, enfeksiyon olduğundan şüphelenilen herkes, semptomların başlamasından sonra beş ila yedi gün boyunca tecritte kalmalıdır.
Çocukların enfeksiyon hakkında eğitilmesi gerektiğini ve ateşi veya döküntüsü olan diğer çocuklara sarılmamaları veya dokunmamaları istendiğini belirtir. Tavsiyeler, çocukların hijyeni sürdürmeleri, başparmak veya parmak emmeyi bırakmaları ve burun akıntısı için bir mendil kullanmaları konusunda teşvik edilmelidir.
Bir çocuk semptom geliştirirse, izole edilmeli, mutfak eşyaları, kıyafetleri ve yatak takımları düzenli olarak sterilize edilmeli, nemli tutulmalı ve tavsiyeye göre kabarcıklar ılık su kullanılarak temizlenmelidir.
Ayrıca bir salgın varsa önlem almak için test yapılması gerektiğini belirtiyor. Herhangi bir solunum, dışkı veya beyin omurilik sıvısı numunesi (ensefalit veya beyin iltihabı vakalarında) hastalıktan sonraki 48 saat içinde alınmalıdır. Lezyonların biyopsisi veya deri kazıma örneklerinin böyle bir zaman sınırı yoktur.
Bu içerik Coronavirus Günlüğü tarafından derlenmiştir.
