RNA aşısı olarak bilinen bazı Covid-19 aşıları mRNA (haberci mRNA) aşıları olarak biliniyor ve bağışıklık tepkisini tetiklemek için genetik bir materyal olan 'haberci RNA' molekülü kullanıyorlar. Bu yeni bir aşı türüdür ve sentetik RNA moleküllerini insan hücrelerine transfer eder.
mRNA Aşısı Ne Anlama Geliyor
RNA aşısı olarak bilinen bazı Covid-19 aşıları mRNA (haberci mRNA) aşıları olarak biliniyor ve bağışıklık tepkisini tetiklemek için genetik bir materyal olan 'haberci RNA' molekülü kullanıyorlar.
Bu yeni bir aşı türüdür ve sentetik RNA moleküllerini insan hücrelerine transfer eder.
Haberci RNA (mRNA), tüm canlı hücrelerde bulunuyor. mRNA'lar kromozomlarımızdaki DNA ile ihtiyaç duyduğumuz proteinleri üreten hücresel mekanizma arasında kimyasal aracılar olarak hareket ediyor. Proteinleri bir araya getirmek için ihtiyaç duyulan talimatları iletiyorlar.
Ne var ki, mRNA ve DNA aynı şeyler değil. mRNA'lar genetik kodumuzu değiştirmek için DNA'mızla birleşemez. Aynı zamanda nispeten kırılgan bir yapıya sahip oldukları için hücrenin içinde en fazla 72 saat bozulup çözülmeden kalabiliyorlar. mRNA aşılarının çok düşük sıcaklıklarda muhafaza edilmesinin sebebi bu. mRNA aşıları oldukça yeni bir teknoloji olmasına rağmen, virüslerin milyarlarca yıldır kullandığı prensibe dayanıyor.
Fransa'da mRNA aşılarının 2 doz arası süresi 4'ten 6 haftaya çıkarıldı
Soğuk algınlığına neden olanlar gibi nispeten zararsız virüsler de dahil olmak üzere bir virüs ile enfekte olduğumuzda, bu istilacılar kendi genetik materyallerini hücrelerimize enjekte ederek mRNA parçalarını protein üretim makinemize gönderilmesini sağlıyorlar. Bunu yaparak yeni virütik partiküller oluşturmasını ve yayılmasını sağlıyorlar.
DNA'yı Etkileyen Virüsler Mevcut
Çok nadir virüsler kendi genetik materyallerini direk olarak insan DNA'sına entegre edebiliyor. Örneğin HIV virüsü. Ancak HIV bunu taşıdığı özel enzimlerle yapabiliyor. mRNA aşılarında bu türden enzimler yer almıyor. Dolayısıyla DNA'nızı etkileme gibi bir olasılık yok.
Covid-19 için geliştirilen RNA aşılarının tümü, aynı proteini yapmak için talimatlar sağlıyor: koronavirüs "spike" proteini. Klinik öncesi çalışmalar, bunun yüksek derecede immünojenik olduğunu gösterdi, yani bağışıklık hücrelerimiz bu proteinle karşılaşırsa, gelecekte Covid-19 hastalığına karşı güçlü bir koruma ile yanıt verecekleri anlamına geliyor.
mRNA aşısı için bilim insanları biyolojik değil sentetik bir mRNA oluşturdu. Bu sentetik mRNA dizilimi üzerinde de spike proteini kodlu. Sentetik mRNA da yağ parselleri içerisine konuldu ki hücre duvarını kolay şekilde geçebilsin. Hücrelerin duvarları da aynı türden materyalden oluştuğu için bu yöntem seçildi.
Hücrenin içine girdikten sonra, mRNA, hücreyi dolduran jel benzeri sitoplazmada bulunan protein üretme makinesi ile temas ediyor ancak kromozomlarımızın depolandığı çekirdeğe giremiyor.