Şubat 2021.. COVID-19 konusu ile ilgili Türkiye ve dünya genelinde yapılan bilimsel açıklamar, gelişmeler ve bağlantılı sağlık haberlerine ilişkin uzman yorumları..
01 ARALIK 2020 SALI
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İLHAN: "Şu an çok kötü bir durumdayız. Bir hekim olarak dilimiz varmıyor ancak günlük 200 ölüme yaklaştık."
➤ İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof Dr TÜKEK: "Çin aşısının faz 3 sonuçları %70 ve üzeri etkin çıkarsa aşı gelir gelmez yaptıracağım."
➤ Halk Sağlığı Uzmanı Kayıhan PALA: "Çin aşısı diye bir aşı yok. Yani biz aşıları Çin aşısı, Rus aşısı diye kodlamayalım. Bunlar şirket aşıları. Bugün 1 Aralık itibariyle ruhsat alan aşı söz konusu değil. 2 aşı onaya yakın. Ama bu ikisi Sağlık Bakanı’nın alacağı aşılar değil. "
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Murat GÜNDÜZ: "Adana'da yeni servis ve yoğun bakımlar hazırlığı içerisindeyiz. Eğer her şey yolunda giderse 2021 baharında bu hastalıktan kurtulabiliriz. Aşıdan korkmayın. Gerekli testlerden geçmiş ve güvenilirliği ortaya konulmuş aşı, bizim bu hastalıktan kurtulmamızın tek yoludur."
➤ Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre KAYIPMAZ: "Bence, aşı olmayanlar içinde HES kodu gibi bir uygulama yapılarak aşı olmayan kişilerin kalabalık alanlara, toplu taşıma kullanmalarına bu gibi toplum içindeki tüm alanlara girmesi engellenebilir."
02 ARALIK 2020 ÇARŞAMBA
➤ BioNTech'in Üst Düzey Yöneticisi Özlem TÜRECİ: "Aşı tüm cinsiyet, yaş ve etnik kökenlerde etkili sonuç verdi; Covid-19’la enfekte olanlar ile olmayanlar arasında da koruma oranlarında farklılık görülmedi."
➤ Prof. Dr. Mehmet CEYHAN: "Toplumun %60'ının bağışıklığının sağlanması için Türkiye nüfusunun % 75-80'inin aşılanması gerek. Bu da nereden bakarsanız bakın 55-60 milyon civarında kişinin aşılanması demek. İki doz olduğuna göre demek ki 110-120 milyon arasında aşı kullanacağız demektir."
➤ Prof. Dr. Derya UNUTMAZ: (Klorokin-plaquenil) "Defalarca uyardık, yazın başında Covid-19 tedavisinde hiçbir işe yaramadığı gösterilen, kalbe yan etkileri olan bu ilaç neden veriliyor?"
➤ Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. KAYIPMAZ: "Hastalığın daha çok 25- 49 yaş arasındaki kişilerde yoğunlaştığını görüyoruz. Ne yazık ki hayatını kaybeden genç hastalarımız var."
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İLHAN:
--- "(Aşı) Genç ve orta yaş grubuna öncelik tanıyıp dağılımı önleyebiliriz. En son yatan hasta 14 gün önce taburcu olmadıkça ve dünyada COVİD bitmedikçe önlemlere uymamız gerekecek."
--- "Belki 31 Aralık'tan başlayıp 4 günlük bir kısıtlama söz konusu olabilir. Böylece yılbaşı vesilesi ile dışarıda veya ev içinde bir araya gelme engellenmiş olur."
➤ Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin DAVUTOĞLU ŞENOL: "Bulaşma hızı inanılmaz boyutlarda. 1 kişi 4-5 kişiye bulaştırıyor. Hastalanan hekimler kendi hastanelerinde tedavi olamayacak hale geldi. Tedbirlerden başka çaremiz yok."
➤ Türk Tabipleri Birliği Genel Sekreteri: "Bilim Kurulu'ndaki tüm uzmanlara saygı duyuyoruz. Ancak onlara da doğru veriler gitmiyor."
03 ARALIK 2020 PERŞEMBE
➤ Bilkent Üniversitesi, Ankara ve Hacettepe Üniversiteleri ile işbirliğinde Koronavirü'sün hücreye girişini engelleyecek burun spreyi geliştirildi. Hayvan deneyleri başarıyla sonuçlanan burun spreyi, şimdi gönüllüler üzerinde uygulanacak.
➤ Acil Tıp Uzmanları Derneği Başkanı Prof. Dr. Başar CANDER: "Sokağa çıkma kısıtlamaları acil servislerdeki yoğunluğu azalttı."
04 ARALIK 2020 CUMA
➤ Bilim Kurulu Üyesi Ateş KARA, Türkiye'ye 11 Aralık'ta gelmesi planlanan Kovid-19 aşısının ilk uygulamasının, en az 14 güne ihtiyaç olduğundan 25-26 Aralık'ta yapılabileceğini açıkladı.
➤ Bilim Kurulu üyesi Doç. Dr. Afşin Emre KAYIPMAZ: “Şu anki önlemlerle hasta ve ağır hasta sayılarında ciddi bir düşüş sağlanamadığı takdirde daha kapsamlı bir kapatma da gündemimizdedir.”
➤ Sosyolog Slavoj ZIZEK: "İğrenç bir barbarlığa doğru sürükleniyoruz. Üçüncü dalga bir akıl hastalığı dalgası olacak."
05 ARALIK 2020 CUMARTESİ
➤ Dünya Sağlık Örgütü: "Koronavirüs'e karşı geliştirilen aşılar sihirli birer mermi değil."
➤ Bilim insanları, enfeksiyonla savaşmak için geliştirilen antikorlara yakalanmama potansiyeline sahip yeni bir COVİD-19 mutasyonu tespit etti.
➤ Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhonam GHEBREYESUS: "Liderlerin ve vatandaşların vereceği kararlar, salgının seyrini ve ne zaman sona ereceğini belirleyecek."
➤ Türk Eczacılar Birliği Başkanı Erdoğan ÇOLAK: "Eczacılar ancak eksi 2 ve 8 derece arasındaki sıcaklıkta muhafaza edilebilecek Çin aşılarının satışını yapabilir. Eksi 70 derecelik özel saklama ünitemiz olmadığı gibi böylesi bir maddi yükü kaldıracak durumda da değiliz"
➤ Prof. Dr. Mehmet CEYHAN: "BioNTech’in aşısı Türkiye’nin gündeminde yok."
➤ Prof. Dr. Mehmet CEYHAN: ”Bizde daha çok etkili olan dini faktörler ve toplum liderleri. Diyanet’in devreye girip bu aşıyı desteklemesi lazım.”
06 ARALIK 2020 PAZAR
➤ Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Ofisi: "Aşıların kullanımı yakın olsa da herkesin aşıya erişmesi aylar sürebilir."
➤ Fred Hutchinson Kanser Araştırma Merkezi uzmanları, SARS-CoV-2 virüsünde enfeksiyonla savaşmak için geliştirilen antikorlara yakalanmama potansiyeline sahip bir mutasyon keşfetti. Söz konusu mutasyonlardan biri, virüsü tüm antikor kokteylinden gizlerken, diğerleri üç antikordan birinde kurtulmayı başardı.
➤ Prof. Dr. Ateş KARA: "Nüfusun yüzde 90'ını aşılarsak artık durdurduk diyebiliriz."
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Pınar OKYAY: "Aşı yapılan kişiler hastalıktan korunacaktır; ancak bu kişilerin hastalığı bulaştırıp bulaştırmayacağını henüz bilmiyoruz"
07 ARALIK 2020 PAZARTESİ
➤ Coronavac aşısı için Faz3 deneyleri kapsamında Türkiye’de 12 bin gönüllü aşılanacak. Şu ana kadar yaklaşık 2 bin kişiye uygulandı. Bunların arasından 12 kişi Koronavirüs'e yakalandı. Bu rakam 40’a ulaştığında hangilerine gerçek aşı yapıldığına bakılacak.
➤ Pfizer, Aralık ayı içerisinde Kanada'ya ilk Covid-19 aşı dozlarını teslim edecek. (Şırınga 250 bin doz)..
➤ FDA, hem COVID-19'u hem de gribi tespit edebilen ilk ev kitini onayladı. Maliyet: 130-200 $.. Doğruluk: %95.. Süre: 10 dakika.
➤ Hem korona hem grip olmak mümkün mü?
Prof. Dr. Esin DAVUTOĞLU ŞENOL: "İngiltere bu konuda bir çalışma yapmış. İkisini de aynı anda geçirenlerin ölüm oranı diğerlerine göre iki katı. Bu kişiler genel olarak 55 yaş üstü ve kardiyovasküler rahatsızlığı olanlar."
➤ Prof. Dr. Mehmet CEYHAN: "Türkiye'de ciddi aşı çalışmaları var. Kayseri/Erciyes Üniversitesinden bir ekip Faz 1'i bitirdi ve Faz 2 çalışmalarına başladı. Çin aşısına benzer bir aşı üretiyorlar. Fakat diğerleri çok sıkıntı çekiyor. Üretim için tesis bulamıyorlar."
➤ Prof. Dr. Mehmet CEYHAN: “Koronavirüs bütün salgınlardan farklı bir yayılım gösteriyor. Pozitif olan bir hasta, 1-2 kişiye de bulaştırabilir, yüzlerce kişiye de. Bu üfürükçü kadın da belli ki süper bulaştırıcı. Cehaletin geldiği boyutu gösteriyor bu durum. Bu şekilde vakalar çok."
➤ Prof. Dr. Mehmet CEYHAN: "Amaç bir miktar sayıyı indirip sağlık sektörünü biraz rahatlatmaksa alınan önlemler yeterlidir. Vaka sayıları 30 binden 20 bine düşer ama tamamen sorunu halletmez. 28 gün de kapanma olması gerektiğini düşünüyorum."
➤ Prof. Dr. Gülgün Dilek ARMAN (Türkiye neden Çin aşısını tercih etti ?): "Tercihin hata olduğunu düşünmüyorum. İlk bulduğum aşıyı olmak için çaba sarf ederim. Hiçbir aşının reddedilmesi için neden yok."
➤ Prof. Dr. Gülgün Dilek ARMAN (Türkiye neden Çin aşısını tercih etti ?): "Tercihin hata olduğunu düşünmüyorum. İlk bulduğum aşıyı olmak için çaba sarf ederim. Hiçbir aşının reddedilmesi için neden yok."
➤ Prof. Dr. Ahmet Rasim KÜÇÜKUSTA: "Covid-19’u yenmiş bir kişi, virüsle tekrar karşılaşsa bile T hücreleri ile sağlanan bağışıklık sayesinde korunabilir."
➤ Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Ateş KARA: "Şu ana kadar inaktif aşının koruyuculuğu yüzde 90, yeni olan mRNA aşısının güvenliği ise yüzde 94. Fakat mRNA aşısı çok yeni olduğu için bazı şüphelerimiz var."
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ: "Kanıta dayanmayan farazi endişelerle aşı yaptırmayıp, kendimizi tehlikeye atmak bana pek doğru gelmiyor."
➤ Prof. Dr. Bülent SAKA: "Salgın tablosunda PCR testlerinin negatif çıkmasının önemi yok. Üç kez peş peşe yaptırdığım PCR testleri negatif sonuç verdi. Üstelik ateş, öksürük, tat ve koku kaybı gibi semptomlarım da yoktu. Ancak şuan Covid-19’a bağlı zatürre ile mücadele ediyorum"
➤ Prof. Dr. Güner SÖNMEZ: "Arjantin’de 788 sağlık çalışanına haftalık 12 mg ivermectin verilmiş ve günlük Carrageenan burun spreyi yapılmış; 3 ay boyunca hiçbiri Covid olmamış. Kontrol grubunun ise %58’i Covid olmuş."
➤ Prof. Dr. İsmail BALIK: "Aşıyla ilgili negatif bir algı oluşuyor. Bu tip inaktif aşılar birçok ülke tarafından üretilebiliyor. Halihazırda çocuklarımıza yaptığımız pek çok aşıda da bu yöntem kullanılıyor. Bu sebeple bu aşıya ‘Çin aşısı’ dememiz terminolojik olarak da doğru değil."
➤ Prof. Dr. Kemalettin AYDIN: "Şu an alınan tedbirlerle kasırga ya da tayfun olarak gördüğüm salgının boynunun kırılabileceğini düşünüyorum. Ama 14 değil 28 günlük bir tam kapanma bu işi çözecektir."
➤ Prof. Dr. Ahmet AYDIN: "Aşı güvenli olmak zorunda. Vatandaşımız tarih kitaplarına baksın, geçmişe bir baksın Aşı tarihte ilk defa kullanılmıyor. Şu dönemde inanılmaz yazılarla karşılaşıyoruz. Komplo teorilerini birileri ortaya atıyor, binlerce akıllı insan da çıkarmaya çalışıyor."
➤Toplum Bilimleri Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İLHAN: "Seyahat kısıtlaması uygulanabilir. Kamusal alanda ekstra önlemler alınabilir. Sokağa çıkma yasağı daha da daraltılabilir. Vaka sayıları 30 bine sabitlendi. Haftasonu kısıtlaması, etkisini 7-10 gün içerisinde gösterir.
➤ Kayseri’de Erciyes Üniversitesi’nde (ERÜ) Koronavirüs'e karşı geliştirilen aşının ikinci doz
uygulaması 44 gönüllü üzerinde devam ediyor.
14 Aralık itibarıyla yerli aşıda Faz 1 çalışması tamamlanacak.
15 Aralık’tan sonra Faz 2 çalışmalarına geçilecek. (Foto) 👉
➤ İngiliz bilim insanlarının araştırması: NERVTAG.. "Verilerdeki değişkenlik ve tepki süresindeki farklar dolayısıyla aşının (Pfizer) SARS-CoV-2 enfeksiyonuna karşı sağlayacağı bağışıklığın 90 gün sürmesini bekliyoruz."
➤ Ville-Evrard Hastanesi Başhekimi Faysal MOUAFFAK: "İlk izolasyon sürecinin ardından depresyon ve anksiyete sorunu yaşayan hastalarda artış bekliyorduk. Fakat çok daha ciddi ve ağır vakalarla karşılaştık. Salgın gibi 'psikiyatrik yeni bir dalgadan' bahsedebiliriz"
08 ARALIK 2020 SALI
➤ FDA, Pfizer aşı çalışmaları sırasında toplam 6 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı
Ölen 4 kişide placebo (boş aşı) kullanıldı. Ölen bir kişinin bağışıklığı zayıftı. Diğer ölen hasta, obezite ve damar sertliği problemi yaşıyordu. İlk dozdan üç gün sonra hayatını kaybetti.
➤ ABD Federal Gıda ve İlaç Dairesi: BioNTech-Pfizer'in iki dozlu aşısının uygulandığı grupta, obezite sınır çizgisinde ve damar sertleşmesinden mustarip bir katılımcı ilk dozun yapılmasından üç gün sonra hayatını kaybetti.
➤ ABD İlaç Kurumu, BioNTech ve Pfizer'in geliştirdiği aşının güvenliğiyle ilgili "herhangi bir kuşkunun" bulunmadığını belirtti mRNA temelli aşıya ABD’de Perşembe günü acil kullanım izni verilmesi bekleniyoR.
09 ARALIK 2020 ÇARŞAMBA
➤ Çin aşısı denemeleri: (Kayseri Şehir Hastanesi) Yaklaşık 100 gönüllü var. 50 kişi aşının 2. dozunu aldı. Hafif grip benzeri semptom dışında yan etkiye rastlanmadı. an etki ihtimali, diğer aşılara kıyasla daha düşük. Her gün 10-15 yeni gönüllü başvuruyor.
➤ Namık Kemal Üniversitesi'nden bilim insanları, Koronavirüs'ü öldüren maske geliştirdi. Maske, Aralık ayında kullanıma sunulacak. Gümüş İon&Bio Polimer KİTİN Nano Partikül Teknolojisi ile virüsle temas ettiğinde salınan pozitif iyonlar sayesinde 7 dakikada virüsü yok ediyor.
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Murat GÜNDÜZ: "Ocak ayından itibaren toplumun aşılanmasıyla ciddi bir bölümünün bağışıklık kazanacağını öngörüyoruz. İnşallah bahar aylarıyla beraber daha sağlıklı bir yaza gideceğiz"
➤ Bilim Kurulu üyesi Doç. Dr. Afşin EMRE KAYIPMAZ:
--- "Koronavirüs aşıları evde de uygulanabilir."
--- "İnaktive aşısı bize bir avantaj olacak. Artı 2, eksi 8 derece arasında saklanabildiği için ülkenin en uç noktalarına kadar bu aşıyı götürebileceğiz."
➤ Prof. Dr. İsmail BALIK: "Aşı, ikinci dozdan 10 gün sonra korumaya başlıyor. Bu süreden daha önce virüsle karşılaşanlar enfeksiyon almış olabilir"
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ: "Bugünkü toplantı sonrasında kısıtlamaların artması beklenmiyor."
10 ARALIK 2020 PERŞEMBE
➤ Avustralya'nın 50M dozluk anlaşma sağladığı biyoteknoloji şirketi CSL'nin aşı denemelerine katılan birden fazla kişinin HIV testlerinin pozitif çıkması üzerine, tüm aşı denemeleri durduruldu.
Yetkililere göre sonuçlar "yalancı pozitif" çıktı. İnsan sağlığını riske atmıyor.
➤ Güney Koreli bilim adamı Dr. Lee JU-HYUNG, Kovid-19 taşıyan bir kişiyle virüs taşımayan biri 6 metre mesafede 5 dakika aynı havayı solursa virüsün taşıyıcı olmayana da geçtiğini açıkladı.
Dr. Lee Ju-hyung: "Yaptığımız çalışmada kişiler arasında DSÖ'nün ve CDC'nin belirttiği mesafelerden çok daha büyük mesafeler vardı. Birbirlerine herhangi bir hapşırık ya da öksürük damlacığı göndermeleri mümkün değildi."
➤ Stanford Üniversitesi'nden bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Michal TAL: "Pek çok insan aşı olduktan sonra artık maske takmak zorunda kalmayacaklarını düşünüyor. Ancak bu doğru değil. Aşılanan insanlar hala bulaşıcı olabilirler ve maske takmak onlar için kritik"
➤ Pfizer: "Doğru ve güvenli aşıyı bulabilmek için sadece 1 tane değil 4 aşı adayını araştırdık."
➤ Pfizer CEO'su Albert Bourla: "Gelişmiş ülkelerin yüksek bir fiyat, gelişmekte olan ülkelere ondan daha az bir fiyat talebimiz oldu. Gelişmemiş ülkelere ise, örneğin Afrika'nın birçok ülkesine aşıyı kar amacı gütmeden vereceğiz."
➤ Pfizer / BioNTech Aşılama Süreci: 1.Gün İlk dozun uygulanması
12.Gün: Bağışıklık oluşmaya başlar.. 21.Gün : İkinci dozun uygulanması. 28.Gün: Tam bağışıklık.
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ: "Pfizer aşısı %95 koruyor ve güvenli. Çalışmalarda Türkiye’den de veriler yer aldı."
➤ Kocaeli Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Zafer CANTÜRK : "Aşı ile kızamık, çiçek hastalığı gibi birçok hastalığın üstesinden geldik. Aşı karşıtlığının bir anlamı yok."
➤ Prof. Dr. Ateş KARA: "Temmuz gibi maskelerden kurtulabiliriz."
11 ARALIK 2020 CUMA
➤ SinoVaC aşısını yaptıran gönüllü uzman doktor Belkız Berna Külah'ın antikor seviyesi belli oldu. "Antikor düzeyi 1’in üzerindeyse pozitif kabul ediliyor. Ben ölçtürdüğümde 10’un üzerinde çıktı." 2 aylık dönemde Koronavirüs'e yakalanmadı.
➤ Prof. Dr. Murat YILMAZ: "Vakayla temaslı olmak için illa dokunmak gerekmiyor. Bazıları dokununca bulaştığını sanıyor. Virüsün en önemli bulaş yolu, damlacık dediğimiz solunum yollarıyla oluyor."
➤ Prof. Dr. Mehmet CEYHAN: "Arayan, soran, ilgilenen ve dualarını esirgemeyen bütün dostlara sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Bir mide kanaması geçirdim şu anda çok iyiyim. Yakında görüşmek umuduyla.".
➤ Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. ÇALIŞKAN: "Bugüne kadar yaptırdığımız aşılarda ‘Çin aşısı’, ‘Alman aşısı’, ‘Amerika aşısı’ dememiştik bundan sonra da demeyeceğiz. En tesirli olan en tehlikesiz olan aşıyı sunmaya devam edeceğiz."
➤ Prof. Dr. Haluk ERAKSOY:
--- “Virüse yakalananlar arasında ‘Favipiravir hiç alma daha iyi’ şeklinde laflar dolaştığı gibi, bazı hastalar verilen ilaçları kullanmakta imtina ediyorlar. Bu kişiler, evde ilaç tedavisiyle hastalığı atlatacakken daha ağır tablo ile hastaneye geliyorlar."
--- “Hastaya, ‘neden ilacını almadın?’ diye sorunca, ‘tanıdıklar alma, zararlıymış’ şeklinde cevap veriyorlar. Tedaviyi aksatan azımsanmayacak oranda hasta yoğun bakımlık duruma geldiği gibi, ölüme giden tablolara şahit oluyoruz."
--- (Favipiravir ilacı hakkında): " 5 günde ilaç alıp evde düzelecek, defteri kapatacak hastalar, saçma sapan söylentiler yüzünden hastanelik oluyorlar.”
➤ Prof. Dr. Fehmi TABAK: “
--- Favipiravir, Kovid-19’a karşı elimizdeki en güçlü ilaçlardan biri. Eş, dost, hısım, akrabaların söylediklerine kulak asıp tedaviyi kesen birçok kişinin durumu kötüleşebiliyor."
--- "Favipiravir, koronavirüs tablosunda klinik iyileşmeyi hızlandıran etkin bir ilaç. Sadece Karaciğer rahatsızlığı olanlar için geçici olarak enzim yükselmesine sebep olabilir."
--- "Ancak altta yatan hastalığı olmayanların durumunu kötüleştirecek bir tabloya neden olacak yan etki söz konusu değil.”
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ: "Oxford aşısı da Türkiye'ye gelecek, yakın zamanda bir sözleşme imzalanmış. Her ülke her aşıya ulaşacak. Bu bir zaman işi. Mayıs-Haziran’dan sonra Avrupa’da da bizde de farklı seçenekte aşılar gündeme gelmiş olacak. İlaca biraz daha uzağız. Nereden bakarsanız bakın 2-3 yıllık bir süreç gerekiyor. Aşı şu anda en ulaşılabilir silahımız.
12 ARALIK 2020 CUMARTESİ
➤ BioNTech CEO'su Uğur ŞAHİN:
--- "Covid-19 salgını, büyük olasılıkla 2021 yazının sonuna kadar kontrol altına alınabilir."
--- "Tek dozluk Kovid-19 aşısı için Pfizer ile görüşeceğiz."
--- "Üretimdeki sıkıntıları çözmemiz gerekiyor. Daha fazla doza ihtiyacımız olacağı çok açık. Bunun üzerinde uğraşıyoruz. Ana planımız 1.3 milyar doz."
--- “Üretimdeki sıkıntıları çözmemiz gerekiyor. Daha fazla doza ihtiyacımız olacağı çok açık. Bunun üzerinde uğraşıyoruz. Nasıl daha fazla doz üreteceğimizi planlıyoruz."
- Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Deniz ÇALIŞKAN, ailedeki bireylerin Koronavirüs'ü birbirlerine bulaştırma olasılığının yüzde 60 olduğunu belirterek, kalabalık ailelerde bu riskin daha fazla olduğuna vurgu yaptı.
➤ Prof. Dr. Kemalettin AYDIN: "Kovid tedavisinde İlaç kullanmak iyileşme sürecini kısaltıyor, bulaşmayı daha erken kaybettiriyor. Ağır tablonun daha ağırlaşmasını engelliyor."
13 ARALIK 2020 PAZAR
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan TEZER: "İstanbul ve Ankara’da düşüş var ama önlemler henüz tam olarak netice vermedi, Kısıtlamaların neticesi bu hafta görülür."
➤ Prof. Dr. MÜFTÜOĞLU: "Üzülerek söyleyeyim ne bu salgın bu baharda bitecek, ne de maskeler baharda havaya fırlatılıp önümüzdeki yaza maskesiz girilecek. Beklentilerimizi abartmayalım. Aşı geldi, iş bitti’ diye düşünmeyelim."
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. İsmail BALIK: "Aşı olanların bir çoğu hasta olmasa bile, başkalarına çok az da olsa bulaştırma ihtimalleri var. Aşılanan bir kişi toplumun en az yüzde 70’i aşılanana kadar kurallara uymalı"
➤ Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ: "Çin'de 1 milyona yakın kişiye uygulandı. Bu kadar kişi arasında ciddi bir yan etkisi bildirilmedi. Aşıdan zarar görme olasılığı son derece düşük"
14 ARALIK 2020 PAZARTESİ
➤ Prof. Dr. Mustafa ÇETİNER: "Virüs bize kronik etkileri olduğunu gösterdi. Bu hastalık kalbi, akciğeri, tiroitleri etkiliyor. Kalp yetmezliği ve inmeye de neden olabiliyor. Sağlık sistemi üzerinde yaratacağı sorunları şimdiden düşünmeliyiz."
➤ Prof. Dr. Hasan GÜNGÖR: "Gençler, hastalığı sanki bir oyun gibi görüyor. Koronavirüsü kontrol altına aldığınızı zannediyorsunuz ama tedaviniz devam ederken bir anda hayatınızı kaybedebiliyorsunuz."
➤ Prof. Dr. Bingür SÖNMEZ: "Çalıştığım hastanede yoğun bakımlarımız %100 dolu. Keşke Bakanımız "Ne olur sokağa çıkmayın, yoğun bakımlar tamamen dolu" dese. En iyi tedbir korunma diyebilirim. Yaş ve cinsiyet dinlemiyor."
➤ Prof. Dr. Tufan TÜKEK: "Maske karşıtları da anlaşılmaz bir şekilde hala varlıklarını sürdürüyorlar. Salgının artması ve yaygınlaşmasında bu kişilerin de rolü olduğu tartışmasız bir gerçek maalesef."
➤ Prof. Dr. Mehmet CEYHAN:
--- "Pandemi çok yaygın bir şekilde ilerliyor. Mümkün olan en kısa sürede elimize geçen COVID-19 aşısını kullanmalıyız. En az etkili aşı bile hastalığın sonuçlarından kat be kat iyidir. Görünen o ki inaktif aşı kullanacağız."
--- "İnaktif aşılar eski bir aşı geliştirme yöntemidir. Birçok inaktif aşı yerini daha yüksek teknolojili aşılara bırakmışsa da, çocuk felci ve Hepatit-A için hala inaktif aşılar kullanmaktayız."
➤ Prof. Dr. İlyas DÖKMETAŞ: "6 ay sonra belki kendi aşılarımızı üreteceğiz. Dışarıdan almayacağız ve kendi aşımız bize yetecek. Aşı olmaktan başka şansımız yok. Ülkeye geldiği anda az miktarda yan etkileri olsa bile aşı olmayı tercih edeceğim."
15 ARALIK 2020 SALI
➤ Koronavirüs aşısını geliştiren Prof. Dr. Özlem TÜRECİ, Almanya’da yılın kadını seçildi.
➤ Avustralya Sağlık ve Tıp Bilimleri Akademisi, şu anda denenmekte olan ilk nesil aşıların, sağlık komplikasyonlarını önleyebileceğini ancak virüsün daha fazla yayılmasını engelleyemeyeceğini açıkladı.
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İLHAN: "Vaka sayısının yoğun olduğu iller için giriş-çıkış kısıtlaması yapılabilir. Zor bir süreçteyiz ama tünelin sonunda ışık var."
16 ARALIK 2020 ÇARŞAMBA
➤ Sinovac aşısının ilk 3 milyonluk dozu hazır ancak Çin’de bazı prosedürlerden kaynaklanan gecikmeler yaşanıyor. İlk parti aşıların 10 gün içinde gönderilmesi planlanıyor. Daha önce Aralık sonu olarak öngörülen aşılamaya yeni yılda başlanabilecek.
➤ Prof. Dr. İbrahim BENTER: "Kovid-19'un tedavisi bulunmuştur. Virüs mutasyona uğrayıp değişse bile ve aşılara karşı bir direnç sağlasa bile biz bu hastalıkları tedavi edebileceğiz."
17 ARALIK 2020 PERŞEMBE
➤ Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İLHAN: "Cumartesi'eri sırf sokağa çıkabilmek ve ceza almamak için internet üzerinden özel hastane veya muaynane randevusu alıyorlar. sonra da randevuya gelmiyorlar.”
➤ Dışişleri Bakan Yardımcısı Yavuz Selim KIRAN: "Türkiye'de bilim adamlarımız milli aşımızı geliştirmek için çalışıyor. Şu anda 16 aşı adayımız var, bunlardan 13 tanesi Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) listesinde yer alıyor. Amacımız bu aşıları ihtiyaç sahibi tüm ülkelerle paylaşmak."
➤ Kardiyoloji Uzmanı Uzm. Dr. Göksel GÜZ: "İyileşen kişilerde; öksürük, göğüs ağrısı, tat veya koku kaybı, halsizlik, nefes darlığı gibi semptomlar varlığını sürdürebiliyor. Hastalık; kalp, akciğer, beyin gibi organlarda kalıcı hasara sebep olabiliyor."
➤ Yale Üniversitesi'nden bilim insanları, Koronavirüs'le mücadele eden vücutta oluşan otoantikorların beyin, kan damarları, karaciğer ve mide gibi pek çok organa zarar verebildiğini açıkladı.
➤ Koronavirüs'ün mutasyona uğramış yeni formu, İngiltere, Galler ve İskoçya'dan sonra Avustralya ve Danimarka'da da tespit edildi. Tespit edilen toplam vaka sayısı 3 bini aştı. Bilim insanları, yeni Koronavirüs türünün İngiltere'de ortaya çıktığını düşünüyor.
18 ARALIK 2020 CUMA
➤ Türk Eczacıları Birliği: "Sinovac aşısının güvenliği yüzlerce insanın katıldığı Faz 2 çalışmalarında kanıtlanmıştır. Bu sonuç, kısa vadede ağır bir yan etkisinin olmayacağı anlamına gelmektedir. Faz 3 çalışmaları ise Endonezya, Brezilya ve Türkiye'de sürmektedir. Aşıya güvenin."
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Murat GÜNDÜZ: "Toplumun yüzde 60-70'inin aşılanması ya da bağışıklık kazanması son derece önemli. İnsanların 'Ben yaptırmıyorum, hasta olursam da bu benim sorunum' dememesi gerekiyor."
➤ Sinovac aşısını yaptıran Prof. Dr. Taner DEMİRER: "Çalışma kapsamında antikor bakılmıyor. Bakılmadığı için de bir bilim insanı olarak 21’inci günde gittim kendi antikoruma baktırdım, oldukça yüksek çıktı"
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan TEZER: "Eğer kişide Koronavirüs geçirdikten sonra bağışıklık yanıtı oluşmuşsa, aşı olmasına gerek kalmayabilir.”
➤ Bilim Kurulu Üyesi Deniz ÇALIŞKAN: "Her ilde sağlık personeli öncelikli aşılanmaya başlanacak. Önümüzdeki hafta çarşambadan itibaren aile hekimleri de vatandaşlarımızı davet ederek aşılamaya başlayacaklar."
➤ Prof. Dr. Hakan OĞUZTÜRK: "Bu mutasyonların hiçbiri büyük bir mutasyon olmadığı için aşı çalışmalarında bu konuda bir risk yok. Bu mutasyon genel bir mutasyon şeklinde olursa belki aşılara bir etkisi olur ancak mutasyonlar virüslerin yaşam tarzında olağan bir durum."
19 ARALIK 2020 CUMARTESİ
➤ Toplum Bilimleri Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İLHAN:
--- "Üniversite öğrencileri için de her üniversitenin şubat dönemini değerlendirip, bu dönemdeki vakaların, hastaların gidişatına göre karar verecekleri düşüncesindeyim."
--- "Yılbaşından sonra değerlendirilip ara tatilden sonra okulları peyderpey açmanın doğru bir yaklaşım olacağı kanısındayım."
➤ Prof. Dr. Simay KARADUAN: "O koruyucu elbiseleri giydiğimiz halde bu hastalığa yakalanıyorsak insanların da buna çok dikkat etmesi gerekiyor. Bu hastalıktan insanların gerçekten korkması gerekiyor."
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan TEZER: "Eğer kişide Covid-19 geçirdikten sonra bağışıklık yanıtı oluşmuşsa, aşı olmasına gerek kalmayabilir. Bu durumda kişinin aşı yaptırmasına gerek olmaz-"
➤ Moderna CEO'su Stéphane BANCEL: “Hiç kimsenin yılda 1 veya 2 milyar doz üretebilen bir fabrikası yok, Hiçbirimiz hazır değildik çünkü daha önce hiçbir mRNA aşısı onaylanmadı, Şimdi tüm gücümüzle bir milyar doz üretmek için altyapımızı kurmaya çalışıyoruz."
20 ARALIK 2020 PAZAR
➤ Moderna aşısı: (mRNA)
•COVID-19'a karşı korumada %94.1 etkili.
•Aşının geliştirilmesi ve testi 1 yıldan az sürdü.
•Şirket, aşıyı sadece iki günde tasarladı.
•-20 derecede 6 ay saklanabilir.
•Doz başına fiyatı 18 ila 37 $ arası değişmektedir. 2 doz şeklinde uygulanır.
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ:
--- "İngiltere’den bildirilen B.1.1.7 virüsü, 2021’de yeni bir küresel dalgalanmaya neden olabilir."
--- "Bu virüste gözlenen N501Y, Spike 69-70 del ve P681H mutasyonlarının, virüsün daha kolay ve hızlı yayılmasına neden olabileceği, hastalığı geçirenlerde ve aşılananlarda oluşan bağışıklıktan kurtulmasını sağlayabileceği öngörülüyor. "
--- "Hastalığın kliniğini, risk gruplarını ve şiddetini değiştirip değiştiremeyeceğini ise şimdilik bilemiyoruz."
--- "Umarım kötü senaryo gerçekleşmez. Ama, dikkatli olmamız ve tedbirlere uymakta ihmalkarlık yapmamamız gereken günlerdeyiz."
➤ Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İLHAN: "Vakaların yoğun olmadığı yerlerde okullar yine baştaki sıra ile daha küçüklerden başlayarak, sınavı olanlardan başlayarak açılma yoluna gidilebilir"
➤ Prof. Dr. Necmettin ÜNAL: "Almanyada bile en düşük risk grubundaki 45 milyon kişinin aşılanmasına ancak Aralık 2021’de başlanması planlanıyor. O zaman hep beraber #maske-mesafe-hijyen önlemlerine en az 1 yıl daha devam."
21 ARALIK 2020 PAZARTESİ
➤ Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Ateş KARA: "İl bazında farklılıklar var. Kişisel olarak 3 hafta tam kapanmadan yanayım. O zaman virüsün dolaşımını durdurursunuz. Ayrıca bütün ülkeyi sıkı takip etmelisiniz"
➤ Prof. Dr. Ercüment OVALI: "Mutasyonlar şimdilik aşıların etkinliğini etkileyecek yapıda değil.Ama bu mutasyon hızı devam ederse aşıların devre dışı kalması kaçınılmaz olur.Spike proteinin hedefleyen aşıları etkileyebilir ve bu durumda Pfizer, Moderna aşıları devre dışı kalabilir"
➤ Prof. Dr. Mehmet CEYHAN: "Henüz telaşlanacak bir şey yok. Çünkü; bulaşıcılığın %70 arttığı bulgusu şimdilik sadece bir modelleme sonucu. Bu mutasyon eğer gerçekten orijinal virustan daha hızlı yayılıyor ise, salgının bitmesi için beklediğimiz mutasyonun başlangıcı da olabilir."
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: "Ancak istemediğimiz yönde bir mutasyon olursa, zorunlu olarak virüsün yayılmamasına gayret edeceğiz. Sonuç olarak henüz telaşlanacak bir noktada değiliz. Her zamanki gibi dikkatli olmalıyız."
22 ARALIK 2020 SALI
➤ Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin KOCA: "RNA virüslerinde mutasyon beklenen bir durumdur. HSGM salgının başından beri ülkemizde görülen tüm virüs suşlarında gen mutasyonunu düzenli olarak taramaktadır. Eylül ayından beri ülkemizde görülen suşların incelenmesi kısa sürede neticelenecektir."
➤ BioNTech CEO'su Dr. Uğur ŞAHİN aşının virüsün mutasyona uğramış haline karşı da son derece etkin olduğunu açıkladı: “Aşıyı virüsün yaklaşık 20 varyantına karşı test ettik. Aşı, ürettiği bağışıklık tepkisi ile hepsinde bütün virüs türlerini etkisiz hale getirdi.”
➤ Robert Koch Enstitüsü: (Pfizer) "Bildiğimiz tüm bilgilere göre, güvenilir ve son derece etkili bir aşımız var. Şiddetli yan etkileri yaygın değil."
➤ Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ:
--- "Virüs mutasyon geçirip, daha tehlikeli hale gelse bile, biz ona fırsat vermedikçe, bize zarar veremez. 2021’i de 2020 gibi virüse kaptırmayalım. Hepimizin hayatı zora girdi, yorulduk. Sürecin daha da uzamaması, zararın büyümemesi için yardımlaşalım."
--- “4 günlük yılbaşı kısıtlamasını tatil gibi düşünmemek lazım.”
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Recep ÖZTÜRK, “RNA’lı virüslerin hepsinde sürekli mutasyon olur. Çoğaldıkça, insanları hastalandırdıkça bu mutasyonlar artacak. Bu doğal bir süreç, durduramazsınız”.
➤ Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necni İLHAN: “Türkiye’de zaten virüsün mutasyon geçirip geçirmediği, Wuhan’daki virüs ile her iki virüsün aynı olup olmadığı konusunda Sağlık Bakanlığımızın bir çalışması halihazırda devam ediyor”
➤ Prof. Dr. İsmail BALIK: "Virüste, şu ana kadar Kovid aşılarını etkisiz kılacak mutasyona rastlanmadı."
➤ Prof. Dr. Alper ŞENER: “Yayılım hızı arttıkça; daha çok kişi hasta olacak, bununla birlikte daha çok kişi hastaneye başvuracak, hastaneye yatış oranları artacağı için dolayısıyla hem yoğun bakım hem de diğer birimlerde İngiltere için ciddi sorunlar olabilir."
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş KARA: "Ülkemizde tespit edilmiş mutasyon verisi yok."
23 ARALIK 2020 ÇARŞAMBA
➤ Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuba SAYICI: "Ailece hasta olduk. Gribi 10 ile çarpın, şikayetleriniz o kadar şiddetli. Kaslarınız lime lime oluyor. Akciğer tutulumunuz olmasa bile nefes açlığı çekiyorsunuz. Aldığınız nefes size yetmiyor"
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr.Ateş KARA:
--- “Ara tatilde rakamlara bakılır, şartlara bakılır ve bence o zaman basamak basamak okulların açılması tartışılabilir; ama bugün için baktığımızda bizim ivedilikle rakamların düşmesini sağlamamız lazım.”
--- “Virüs önceden 1 dakika bile canlı kalamazken belki şimdi 10 dakika canlı kalıyor.”
➤ Prof. Dr. Tevfik ÖZLÜ:
--- "Virüs mutasyon geçirip, daha tehlikeli hale gelse bile, biz ona fırsat vermedikçe, bize zarar veremez. 2021’i de 2020 gibi virüse kaptırmayalım. Hepimizin hayatı zora girdi, yorulduk. Sürecin daha da uzamaması, zararın büyümemesi için yardımlaşalım."
--- “ Umarım kötü senaryo gerçekleşmez. Virüsün mutasyonu da yeniden bir salgını tetiklemez.”
➤ Prof. Dr. Muhammed Emin AKKOYUNLU: "Mutant virüs sadece spike proteinindeki bağlanma bölgesini hedefleyen aşılarda sorun çıkarma potansiyeline sahip. Özellikle Çin aşısı da tam virüs aşısı olduğu için bu mutasyondan etkilenmeyebilir."
➤ Bilim Kurulu Üyesi Prof. Levent AKIN: "Virüs Aralık’tan bu yana tam 250 kez mutasyona uğradı. Bizde bir kez görüldü. Bu normaldir yaşamak için virüs devamlı bir değişime girmek ister…"
➤ 1976'da Ebola virüsünü keşfeden Profesör Jean-Jacques Muyembe TAMFUM: "İnsanlık, Afrika'nın tropikal yağmur ormanlarından çıkan, bilinmeyen sayıda yeni ve potansiyel ölümcül virüsle karşı karşıya."
24 ARALIK 2020 PERŞEMBE
➤ Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İLHAN: "Tatil dönüşünde kendilerini hastanelerde bulabilirler, ağır hasta olabilirler, hatta hayatlarını kaybedebilirler."
➤ Türkiye'de 752 gönüllüde uygulanan Çin CoronaVac aşısının etkililik oranı %91,25 olarak hesaplandığı açıklandı.
25 ARALIK 2020 CUMA
➤ ABD'nin Gıda İlaç Dairesi (FDA) Danışma Komisyonu, Moderna aşısının klinik deneylerine katılanlar içinden kozmetik yüz dolgusu yaptırmış kişilerde şişme ve iltihaplanma gibi yan etkiler görüldüğünü bildirdi.
➤ Dermatoloji uzmanı Dr. Shirley CHI: "Birkaç hastaya aşıdan 6 ay önce yanak dolgusu ve bir hastaya aşıdan 2 gün sonra dudak dolgusu yapıldı. Hepsi steroid ve anti-histaminlerle tedavi edilerek her türlü reaksiyonlarından kurtuldu."
➤ Prof. Dr. Ercüment OVALI: "Bizim yaptığımız kokteyl antikor var, Bakanlık buna ruhsat vermedi ama ben 5 gün önce Covid-19 oldum, diğer ilaçların etkinliğine inanmıyorum ve reddettim. Kokteyl antikor ile akciğerlerim 72 saatte tertemiz oldu, 5.günde evime döndüm.”
---
