Chikungunya, enfekte sivrisinekler tarafından insanlara bulaşan chikungunya virüsünün neden olduğu bir hastalıktır.Chikungunya ilk olarak 1952'de Birleşik Tanzanya Cumhuriyeti'nde ve daha sonra Afrika ve Asya'daki diğer ülkelerde tanımlanmıştır.Hastalığın başlangıcı genellikle enfekte bir sivrisineğin ısırmasından 4-8 gün sonradır (aralığı 2-12 gün). Ateşin aniden yükselmesi ve sıklıkla şiddetli eklem ağrısının eşlik etmesiyle karakterizedir
Chikungunya Virüsü Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Temel bilgiler..
- Chikungunya, enfekte sivrisinekler tarafından insanlara bulaşan chikungunya virüsünün neden olduğu bir hastalıktır. Çoğunlukla Amerika, Asya ve Afrika'da büyük salgınlar ve sporadik vakalar bildirilirken, Avrupa'da zaman zaman daha küçük salgınlar görülmektedir.
- Chikungunya hastalığının belirtileri dang humması ve Zika hastalığına benzediğinden, chikungunya hastalığının yanlış teşhis edilmesi kolaylaşıyor ve ülkelerin enfekte kişi sayısını doğru bir şekilde belirlemesi zorlaşıyor.
- Chikungunya, ateşe ve şiddetli eklem ağrısına neden olur; bu ağrılar genellikle güçten düşürücüdür ve uzun sürebilir; diğer belirtiler arasında eklem şişmesi, kas ağrısı, baş ağrısı, mide bulantısı, yorgunluk ve döküntü bulunur.
-----------------------------------------Konu reklamın altında devam ediyor-----------------------------
- Şu anda birkaç ülkede düzenleyici onay almış ve/veya risk altındaki popülasyonlarda kullanımı önerilmiş iki Chikungunya aşısı bulunmaktadır, ancak aşılar henüz yaygın olarak mevcut değildir ve yaygın olarak kullanılmamaktadır. DSÖ ve dış uzman danışmanlar, olası kullanım önerilerini belirlemek için aşı denemesi ve pazarlama sonrası verileri küresel Chikungunya epidemiyolojisi bağlamında incelemektedir.
Coronavirus Günlüğü
- Chikungunya virüsü enfeksiyonları için özel bir antiviral tedavi yoktur ancak ateş ve ağrıyı hafifletmek için ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar (parasetamol gibi) kullanılabilir.
- Chikungunya hastalığına bağlı ciddi semptomlar ve ölümler nadirdir ve genellikle küçük bebeklerde veya başka sağlık sorunları olan yaşlı insanlarda görülür.
Genel Bakış..
Chikungunya, Togaviridae familyasının alfavirüs cinsine ait bir RNA virüsü olan chikungunya virüsünün (CHIKV) neden olduğu sivrisinek kaynaklı bir viral hastalıktır . Chikungunya adı, Güney Tanzanya'daki Kimakonde dilinde "eğilen" anlamına gelen bir kelimeden türetilmiştir ve şiddetli eklem ağrısı çeken enfekte kişilerin çarpık duruşunu tanımlar.
Dağıtım ve salgınlar..CHIKV ilk olarak 1952'de Birleşik Tanzanya Cumhuriyeti'nde ve daha sonra Afrika ve Asya'daki diğer ülkelerde tanımlanmıştır. Kentsel salgınlar ilk olarak 1967'de Tayland'da ve 1970'lerde Hindistan'da kaydedilmiştir. 2004'ten bu yana CHIKV salgınları daha sık ve yaygın hale gelmiştir; bu kısmen virüsün Aedes albopictus sivrisinekleri tarafından daha kolay yayılmasına izin veren viral adaptasyonlardan ve CHIKV'nin bağışıklık sistemi zayıf popülasyonlara sokulmasından kaynaklanmaktadır. CHIKV şu anda Asya, Afrika, Avrupa ve Amerika'daki 110'dan fazla ülkede tanımlanmıştır. Nüfusun büyük bir kısmının enfekte olduğu ve daha sonra bağışıklık kazandığı adalarda bulaşma birkaç yıldır kesintiye uğramıştır; ancak nüfusun büyük bir kısmının henüz enfekte olmadığı ülkelerde bulaşma genellikle devam etmektedir.
Aedes aegypti veya Aedes albopictus sivrisineklerinin yerleşik popülasyonlarının bulunduğu tüm bölgelerde artık yerel sivrisinek kaynaklı bulaşma yaşanıyor.
-----------------------------------------Konu reklamın altında devam ediyor-----------------------------
Bulaşma..
Chikungunya virüsü, enfekte dişi sivrisinekler tarafından bulaşır. Bunlar çoğunlukla Aedes aegypti ve Aedes albopictus'tur . Aedes aegypti, dang humması ve Zika virüslerini de bulaştırabilir. Bu sivrisinekler çoğunlukla gün ışığında ısırır ve Aedes aegypti hem iç hem de dış mekanlarda beslenir. Yumurtalarını durgun su bulunan kaplara bırakırlar. Her iki tür de dış mekanlarda beslenir ve Ae. aegypti de iç mekanlarda beslenir.
Enfekte olmayan bir sivrisinek, kanında CHIKV virüsü dolaşan bir kişiden beslendiğinde, sivrisinek virüsü yutabilir. Virüs daha sonra sivrisinekte birkaç gün içinde çoğalır, tükürük bezlerine girer ve sivrisinek ısırdığında yeni bir insan konakçıya bulaşabilir. Virüs, yeni enfekte olan bu kişide tekrar çoğalmaya başlar ve kanında yüksek konsantrasyonlara ulaşır; bu noktada diğer sivrisinekleri de enfekte edebilir ve bulaşma döngüsünü devam ettirebilir.
Belirtiler..Semptomatik hastalarda, CHIKV hastalığının başlangıcı genellikle enfekte bir sivrisineğin ısırmasından 4-8 gün sonradır (aralığı 2-12 gün). Ateşin aniden yükselmesi ve sıklıkla şiddetli eklem ağrısının eşlik etmesiyle karakterizedir. Eklem ağrısı genellikle güçten düşürücüdür ve genellikle birkaç gün sürer, ancak haftalar, aylar hatta yıllar boyunca uzayabilir. Diğer yaygın belirti ve semptomlar arasında eklem şişmesi, kas ağrısı, baş ağrısı, mide bulantısı, yorgunluk ve döküntü bulunur. Bu semptomlar, dang ve Zika virüsleri de dahil olmak üzere diğer enfeksiyonlarla örtüştüğü için vakalar yanlış teşhis edilebilir. Önemli bir eklem ağrısı yoksa, enfekte bireylerdeki semptomlar genellikle hafiftir ve enfeksiyon fark edilmeyebilir.
-----------------------------------------Konu reklamın altında devam ediyor-----------------------------
Hastaların çoğu enfeksiyondan tamamen kurtulur; ancak CHIKV enfeksiyonlarında ara sıra göz, kalp ve nörolojik komplikasyonlar bildirilmiştir. Doğum sırasında enfekte annelerden enfekte olan veya doğumdan sonraki haftalarda enfekte sivrisinekler tarafından ısırılan yenidoğanlar ve altta yatan tıbbi rahatsızlıkları olan yaşlılar dahil olmak üzere, yaş aralığının uç noktalarındaki hastalar ciddi hastalık riski altındadır. Ciddi hastalığı olan hastaların organ hasarı ve ölüm riski nedeniyle hastaneye yatırılması gerekir.
Bir birey iyileştiğinde, mevcut kanıtlar, gelecekteki chikungunya enfeksiyonlarına karşı bağışıklık kazanma olasılığının yüksek olduğunu göstermektedir.
Tanı..
Chikungunya virüsü, hastalığın ilk haftasında alınan kan örneklerinde ters transkriptaz-polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) gibi testler kullanılarak doğrudan tespit edilebilir.
Diğer testler, kişinin chikungunya virüsü enfeksiyonuna karşı bağışıklık tepkisini tespit edebilir. Bunlar genellikle enfeksiyonun ilk haftasından sonra virüse karşı antikorları test etmek için kullanılır. Antikor seviyeleri genellikle hastalığın başlangıcından sonraki ilk hafta tespit edilebilir ve yaklaşık 2 ay boyunca tespit edilebilir.
Tedavi ve aşılar..
Klinik tedavi, ateş ve eklem ağrısının ateş düşürücü ve optimal ağrı kesicilerle giderilmesini, bol sıvı tüketilmesini ve genel istirahati içerir. CHIKV enfeksiyonları için spesifik bir antiviral ilaç tedavisi yoktur.
Ağrı kesici ve ateş düşürücü olarak, dengue enfeksiyonları ekarte edilene kadar parasetamol veya asetaminofen önerilir; çünkü steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) kanama riskini artırabilir.
-----------------------------------------Konu reklamın altında devam ediyor-----------------------------
Şu anda düzenleyici onay almış ve/veya risk altındaki popülasyonlarda kullanımı önerilen iki Chikungunya aşısı bulunmaktadır; ancak aşılar henüz yaygın olarak mevcut değildir ve yaygın olarak kullanılmamaktadır. DSÖ ve dış uzman danışmanlar, olası kullanım önerilerini belirlemek için aşı denemesi ve pazarlama sonrası verileri küresel Chikungunya epidemiyolojisi bağlamında incelemektedir.
Önleme ve kontrol ..
Sivrisinek ısırıklarından kaçınmak, CHIKV enfeksiyonuna karşı en iyi korumayı sağlar. CHIKV enfeksiyonu olduğundan şüphelenilen hastalar, sivrisineklere daha fazla bulaşmayı ve dolayısıyla diğer insanları enfekte etmeyi önlemek için hastalığın ilk haftasında sivrisinek ısırıklarından kaçınmalıdır.
CHIKV bulaşmasını azaltmanın temel yöntemi, sivrisinek vektörlerinin kontrolü ve sivrisinek üreme alanlarının azaltılmasıdır. Bu, su dolu kapların haftalık olarak boşaltılıp temizlenmesi, atıkların bertaraf edilmesi ve yerel sivrisinek kontrol programlarının desteklenmesi yoluyla sivrisinek üreme alanlarının azaltılmasında kritik öneme sahip olan toplulukların harekete geçirilmesini gerektirir.
Salgınlar sırasında, uçan yetişkin sivrisinekleri öldürmek için böcek ilaçları püskürtülebilir, sivrisineklerin konduğu konteynerlerin içindeki ve çevresindeki yüzeylere uygulanabilir ve olgunlaşmamış sivrisinek larvalarını öldürmek için konteynerlerdeki suların arıtılmasında kullanılabilir. Bu, sivrisinek popülasyonunu kontrol altına almak için acil bir önlem olarak sağlık yetkilileri tarafından da yapılabilir.
CHIKV bulaşma riski olan bölgelerde yaşayan veya bu bölgeleri ziyaret eden kişilerin, gündüz ısıran sivrisineklere karşı cilt temasını en aza indiren giysiler giymeleri tavsiye edilir. Sivrisineklerin evlere girmesini önlemek için pencere ve kapı sineklikleri kullanılmalıdır. Kovucular, ürün etiketindeki talimatlara kesinlikle uyularak açıkta kalan cilde veya giysilere uygulanabilir. Kovucular DEET, IR3535 veya ikaridin içermelidir.
Gündüz uyuyan kişiler (örneğin küçük çocuklar, hastalar veya yaşlılar) gündüz ısıran sivrisineklere karşı böcek ilacı uygulanmış cibinlik kullanmalıdır.
(Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü )
Bu Sitede yayımlanan yazı ve görsellerin fikri sorumluluğu eser sahiplerine aittir
Bu içerik Coronavirus Günlüğü tarafından derlenmiştir.
